Γ. ΒΑΛΑΣΚΑΤΖΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ

Γ. ΒΑΛΑΣΚΑΤΖΗΣ:  ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ

Τα παρακάτω είναι μερικές ‘’σκόρπιες’’, αυστηρώς αληθινές ιστορίες, από τα βιώματά μου τα πρώτα 20 χρόνια (1957-1977) παραμονής μου στην Αιθιοπία.

1/ ΑΙΘΙΟΠΙΚΑ ΒΑΜΒΑΚΙΑ – ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΛΑΜΑΓΙΑ

Τέλη της 10ετίας 1950 άρχισε να καλλιεργείται στα σοβαρά, το Αιθιοπικό βαμβάκι, σε αρκετές περιοχές της Χώρας. Οι αγροτικές γαίες ήταν Κρατικές. Υπό τον έλεγχο του Παλατιού. Τις δεκαετίες 1940/50 ο Αυτοκράτορας είχε χτίσει τον Κρατικό του Μηχανισμό, επισκεπτόμενος Σχολεία, από όπου επέλεγε τα πιο έξυπνα παιδιά10-15 ετών, τα έστελνε σε Σχολές, των ΗΠΑ, Ευρώπης, στο Μεγάλο του Φίλο τον Τίτο, την ΕΣΣΔ και σε άλλα Κράτη της Ευρώπης, Κομμουνιστικά ή μη και όταν επέστρεφαν, τα διόριζε σε αντίστοιχες με τις σπουδές τους Κυβερνητικές θέσεις. Έτσι τη 10ετία του 1960 επέλεγε παρέες τριών αποφοίτων (ανά έναν Βοτανολόγο, Εντομολόγο, Μηχανικό) του Γεωπονικού Κολλεγίου της ALAMAYA,τους πριμοδοτούσε με κεφάλαιο να συστήσουν εταιρία, εκχωρούσε στην εταιρία τους έκταση Γεωργικής γης και Τραπεζική εγγύηση, ώστε να χρηματοδοτηθούν, για αγορές Μηχανημάτων και λοιπών εγκαταστάσεων.

Το πρόγραμμα αυτό βοήθησε την Αιθιοπία, ώστε μέσα σε μία δεκαετία, να καταστεί σοβαρή Βαμβακοπαραγωγός Χώρα! Το Φεβρουάριο του 1974, οι καταστροφικές για τη Χώρα Εθνικοποιήσεις, βρήκαν όλες τις εταιρίες Βαμβακοπαραγωγών στο Ζενίθ της άνθισής τους  και πολλά υποσχόμενες, τότε, για την Εθνική οικονομία της Αιθιοπίας.

(δημοσιεύθηκε στο τεύχος αρ. 137 του Κοντά σας)

2/  ΑΓΡΙΟΜΠΑΝΑΝΙΕΣ – ΣΙΖΑΛ

Τις εκατοντάδες χιλιάδες αγροτικές κατοικίες της Αιθιοπίας, προστατεύουν Φράχτες από άγριομπανανιές, φυτεμένες κοντά-κοντά η μία με την άλλη. Ανάλογα με τις ανάγκες τους, κάθε οικογένεια ξεριζώνει και αντικαθιστά τις πλέον γέρικες αγριομπανανιές. Αφαιρούν (κόβουν) τις στρογγυλές μεγάλες ρίζες τους, τις κρατούν καταλλήλως όπου «ζυμώνονται», και με τον κατάλληλο τρόπο παρασκευάζουν το γνωστό σε όλους μας αιθιοπικό φυτικό βούτυρο! Αφού αφαιρέσουν τη στρογγυλή ρίζα, διαλύουν τους κορμούς που αποτελούνται από παχιά φύλλα αγκαλιασμένα κυκλικά σαν θήκες, «ξαίνουν» τη ψίχα παίρνουν τις μακρές λευκές ίνες, τις πλύνουν, τις στεγνώνουν και τις πωλούν στους εμπόρους για σπάγκους και σχοινιά.  Αξίζει να αναφέρω ότι, αυτές οι ίνες κίνησαν το ενδιαφέρον του, εκ των Πρωτοπόρων Επιχειρηματιών, Νικόλα Παπασίνου, ο οποίος παρήγγειλε, δικής του εμπνεύσεως Κλώστριες, στους Κατασκευαστές J. MACKIE, του BELFAST–Ireland, και έστησε το Εργοστάσιο Σακιών στο Ακάκι Μπασακά, κοντά στην Αντίς Αμπέμπα.     

Αργότερα, ο αείμνηστος Επιχειρηματίας Νικόλας Παπασίνος, συμφώνησε με το Υπ. Εθνικής Κοιν/κής Ανάπτυξης Αιθιοπίας, επέκτεινε τη Βιομηχανία του με νέο ειδικών μηχανημάτων Εργοστάσιο Σιζάλ και απορροφούσε όλη την ποσότητα της παραγωγής της Φυτείας Σιζάλ .Όλα κύλησαν θαυμάσια μέχρι το 1974! Τώρα πλέον η Φυτεία αυτή είναι απλή ανάμνηση.

(δημοσιεύθηκε στο τεύχος αρ. 135 του Κοντά σας)

3/  ΦΑΣΟΛΙΑ

Οι Αιθίοπες τα Φασόλια δεν τα έτρωγαν και τις μικρές ποσότητες που παρήγαγαν τις χρησιμοποιούσαν για ζωοτροφές. Όμως, το 1970/71 υπήρξε παγκόσμια έλλειψη κρεάτων.  Η έλλειψη αυτή πυροδότησε τις τιμές των κρεάτων στα ύψη και ο Κόσμος στράφηκε στην κατανάλωση Φασολιών, οι  πρωτεϊνες των οποίων εξομοιώνονται με αυτές του κρέατος.

Ως ήταν φυσικό, η τιμή των Φασολιών (haricot beans) που τότε ήταν στα επίπεδα των 150 US$ ο τόνος, ανέβηκε στα 900,- US$. Οι Αιθίοπες δεν ολιγώρησαν! Έσπευσαν στην καλλιέργεια φασολιών και σε διάστημα ενός έτους μόνον, παρήγαγαν 700.000 (επτακόσιες Χιλιάδες) τόνους Φασόλια! Αντιλαμβανόμαστε τί παραγωγικές δυνατότητες έχει αυτή η Χώρα!

4/ ΓΙΟΧΑΝΝΕΣ IV

Ένας Αιθίοπας Πατέρας πριν το θάνατό του, ζητήσει από τον καλύτερό του φίλο, «Αdara» για το μικρό παιδί που αφήνει, αυτός ο φίλος έχει την ηθική υποχρέωση να το φροντίσει σαν να ήταν δικό του παιδί.

Τη σύζυγο του συνεταίρου μου, φρόντισε και σπούδασε με «adara» επιθυμία Φίλου του, ο Ρας Μεγκασά Σεγιούμ, εγγονός του Αυτοκράτορα ΓΙΟΧΑΝΝΕΣ IV.

Κάθε φορά που έρχονταν ο Ρας Μεγκασά Σεγιούμ από το Μεκελέ, στην Αντίς Αμπέμπα, επισκέπτονταν το σπίτι του Συνεταίρου μου και ως ήταν φυσικό διηγείτο τις ιστορίες του Παππού του Αυτοκράτορα Γιοχάνες του 4^ου, που βασίλεψε στη δεκαετία του 1870.

Μία από τις ιστορίες του ήταν ότι ο παππούς του, Αυτοκράτορας Γιοχάνες, είχε προτείνει στον τότε Αντιπρόσωπο στην Αιθιοπία, της Βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας, Έντουαρντ, να θεσπίσουν και τα δύο Κράτη, Νόμους με οικονομικά κριτήρια, επιδοτήσεων, για να ενθαρρύνουν τους μεικτούς γάμους  Άγγλων/Αιθιόπων& Αιθιόπων/Άγγλων.

Η πρόταση δεν έγινε δεκτή, από τη μεριά της Βασίλισσας Βικτωρίας και μάλλον οι καλές προθέσεις του Αυτοκράτορα ΓΙΟΧΑΝΝΕΣ ΙV, παρεξηγήθηκαν.  Στη πραγματικότητα αυτός, ο Ατσέ  Γιοχάννες  προέβλεπε το μέλλον, σε βάθος χρόνων.

Πίστευε ότι ενθαρρύνοντας τους Άγγλους να γίνουν οικογενειάρχες μόνιμοι κάτοικοι στη Χώρα του και η Χώρα θα είχε πρόοδο και με τα χρόνια, αυτοί οι μεικτοί γάμοι θα δημιουργούσαν μια  νέα όμορφη ‘’κρεολή’’ εμφάνιση ενός μέρους του πληθυσμού της  και με την πάροδο πολλών χρόνων και αιώνων, οι κάτοικοι θα αποκτούσαν ένα Ευρωπαϊκό  μελαχρινό χρώμα, σε αντίθεση εκείνου του πολύ άσπρου, το οποίο οι παλαιοί Αιθίοπες αποκαλούσαν ‘’lemt’’ , δηλαδή αυτό που εμείς αποκαλούμε ‘’λεύκανση’’ του δέρματος.  Η λέξη ‘’Λέμτ’’, στην αμχαρική γλώσσα εννοεί και το Λεπρό.

Από αυτή την προφορική ιστοριούλα, φαντάζεται κανείς πόσο διαφορετικά , θα είχαν  εξελιχθεί τα πράγματα, όχι μόνο στην Αιθιοπία και σε όλη την Αφρική!

Όμως, εκείνο που αξίζει να ειπωθεί, είναι η προφητική σκέψη του Γιοχάννες 4^ου !

5/ Η ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΙΘΙΟΠΙΑ 

Το 1972 ήρθε στην Αντίς Αμπέμπα η Ποδοσφαιρική Εθνική Ομάδα Ελλάδος, με επικεφαλής τον Υπουργό της Χούντας Ασλανίδη. Ήταν Κυριακή απόγευμα, όλη η Ελληνική Παροικία παρούσα στο Στάδιο της Αντίς Αμπέμπας για τον Αγώνα μεταξύ των δύο Εθνικών Ομάδων, Αιθιοπίας – Ελλάδος. Χιλιάδες κόσμος στη μεγάλη Κερκίδα,  με τον Διάδοχο ASFAWOSSEN, στην πρώτη γραμμή, συνοδευόμενος από τον Μακαριστό Μητροπολίτη μας Μεθόδιο Φούγια.

Παρά την συντριπτική υπεροχή της Εθνικής μας, το 1^ο ημίχρονο τελείωσε  0-0 ! Οι παίκτες της Εθνικής μας κλωτσούσαν συνεχώς ΕΞΩ!  Η εικόνα ήταν ίδια και στο 2^ο ημίχρονο. Έφταναν οι Έλληνες παίκτες μέχρι τη μικρή περιοχή και όλα τα ‘σουτ’ περνούσαν έξω. Δεν πέρασε πολύ ώρα και η Κερκίδα έμεινε σχεδόν άδεια, με τον ASFAWOSSEN, το Δεσπότη μας και τους Έλληνες  μόνον. Ο αγώνας τελείωσε  0–0. Την άλλη μέρα, έκανα το λάθος να ρωτήσω τους Αιθίοπες φίλους μου γιατί δεν κάθισαν μέχρι το τέλος του αγώνα και εισέπραξα την απάντηση:   «το θέαμα παραβίασε τα όρια της αξιοπρέπειάς μας!».   

(δημοσιεύθηκε στο τεύχος αρ. 138 του Κοντά σας)

Διευκρινίζουμε σχετικά με το άρθρο που δημοσιεύτηκε στο τεύχος 138 σελ. 10 ότι στην πραγματικότητα δόθηκαν 2 αγώνες:

• Εθνική Ελλάδας – Εθνική Αιθιοπίας που έληξε 1-0
• Εθνική Ελλάδας – Εθνική Ενόπλων Δυνάμεων Αιθιοπίας που έληξε 0-0

 Από επίσκεψη της Εθνικής στα σχολεία μας

Συγχαρητήρια από τον Αυτοκράτορα

Το νικητήριο Γκολ

6/ 1955 – Jubillee– Αιθιοπικοί Εορτασμοί – Κατάργηση Ποινής θανάτου.

 Στα μισά της δεκαετίας του 1950 η Αιθιοπία γιόρταζε το Ιωβηλαίο, με το βλέμμα στην πιθανή απονομή του Βραβείου NOBEL, με εορτασμούς και άλλες προσφορές στο Λαό, μεταξύ των οποίων ήταν και η κατάργηση  εκτέλεσης  της  ποινής θανάτου.Το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο! Τα εγκλήματα πολλαπλασιάστηκαν! Τέλος, αφού είχαν περάσει οι εορτασμοί, δεν υπήρχε άλλη λύση από την επαναφορά της ισχύος των δημοσίων εκτελέσεων και το 1958 πολλοί από εμάς, άθελά μας, παρακολουθήσαμε το σχετικό “τελετουργικό” των δημόσιων δια απαγχονισμού εκτελέσεων στις τοποθεσίες όπου είχαν διαπράξει τα εγκλήματά τους. Δυο φορές βρέθηκα μέσα στο πλήθος.

Ηταν αδύνατο να ξεφύγω και στην ηλικία των 21 πλέον ξανά-έζησα τις εικόνες του εμφυλίου πολέμου της Σάμου της περιόδου 1948/1949.